جزئیات

رئیس کل گمرک ایران گفت: حجم تجارت بدون نفت ایران با ۱۵ کشور همسایه در ۶ ماهه سال جاری به ۳۲.۶ میلیارد دلار رسید.

به نقل از خبرگزاری میزان، طبق اعلام روابط عمومی گمرک ایران، محمد رضوانی‌فر معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران گفت: در ۶ ماهه سال جاری میزان تجارت بدون نفت ایران با ۱۵ کشور همسایه، ۵۰ میلیون تن و به ارزش ۳۲.۶ میلیارد دلار بوده است.

رضوانی‌فر گفت: میزان تجارت بدون نفت ایران با کشور‌های همسایه در ۶ ماهه سال جاری از نظر وزن ۵ درصد و از حیث ارزش ۱۵ درصد افزایش داشته است.

به گفته وی از مجموع تجارت بدون نفت ایران با ۱۵ کشور همسایه در ۶ ماهه سال جاری، ۳۹ میلیون تن به ارزش ۱۵.۶ میلیارد دلار به صادرات و ۱۱ میلیون تن به ارزش ۱۷ میلیارد دلار به واردات اختصاص داشت.

وی افزود: در این مدت میزان صادرات غیرنفتی به ۱۵ کشور همسایه به لحاظ وزن ۴ درصد و از حیث ارزش ۱۲ درصد افزایش داشت است. 

رضوانی‌فر گفت: میزان واردات از کشور‌های همسایه در ۶ ماهه سال جاری از حیث وزن ۸ درصد و از لحاظ ارزش ۱۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.

وی در خصوص عمده‌ی شرکای تجاری ایران در بین ۱۵ کشور همسایه در ۶ ماهه ۱۴۰۳ اظهار داشت: در این مدت کشور‌های امارات متحده عربی، ترکیه، عراق، پاکستان و فدراسیون روسیه عمده شرکای تجاری ایران در بین کشور‌های همسایه بوده‌اند.

 

عراق؛ بازار اول صادرات غیرنفتی ایران

در دوره‌ی یک ساله منتهی به ۲۰ مارس ۲۰۲۵، صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به عراق به حدود ۱۱٫۲ میلیارد دلار رسید، طبق اعلام اداره کل گمرکات ایران. این رقم بیانگر رشد چشمگیر نسبت به ۹٫۴ میلیارد دلار در دوره مشابه سال گذشته است، به‌ویژه در حوزه کالاهای ساختمانی، صنایع شیمیایی و پتروشیمی.

تاجرانی چون جهر حسینی، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران-عراق، معتقدند که عراق، با ذخایر ارزی بالغ‌بر ۸۵ میلیارد دلار و ظرفیت مقادیر فراوان نفت، در صورتی که زیرساخت‌ها گسترش یابند، می‌تواند به بازاری ۲۰ میلیارد دلاری تبدیل شود. هرچند مذاکرات عراق برای کاهش وابستگی به برق و گاز ایران (که حدود ۴ درصد مصرف انرژی آن را تشکیل می‌داد) تحت فشار آمریکا ادامه دارد، اما حجم بالای صادرات غیرنفتی نشان‌دهنده قدرت فنی و نیروی رقابتی ایران در بازار همسایه است.

با گذر از آمارهای صادرات، قابل‌ذکر است که مرز قصرشیرین - پرویزخان نقشی حیاتی در تسهیل تجارت ایفا می‌کند؛ روزانه بیش از ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ دستگاه کامیون و صادرات نزدیک به ۵۰ درصد غیرنفتی ایران به عراق از این مسیر انجام می‌شود. این نقطه مرزی نه‌تنها شاهرگ عبور کالا، بلکه حلقه اتصال صنایع کوچک، خدمات لجستیکی و پشتیبانی پس از فروش نیز هست که هر روز می‌تواند با مدیریت هوشمند، سودآوری بیشتری برای فعالین ایرانی به همراه آورد.

امارات؛ اوج تنوع صادرات غیرنفتی

بر اساس گزارش آنلاین گمرک ایران، در ده‌ماه نخست سال ۱۴۰۳، صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به امارات به ۵٫۹ میلیارد دلار رسید. این کشور سومین مقصد صادراتی ایران بوده و مرز قوی برای تجارت دوطرفه ایران-امارات شده است.

همزمان، تولید ناخالص داخلی غیرنفتی امارات در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۴ درصد رشد داشت و حجم تجارت خارجی این کشور در نیمه اول سال به ۱٫۳۹۵ تریلیون درهم (حدود ۳۸۰ میلیارد دلار) افزایش یافت—بازاری جذاب با ظرفیت بالاتر از صادرات فعلی ایران.

نکته جالب‌توجه این است که بیش از ۱۲۲ هزار فعال اقتصادی ایرانی در امارات مشغول به فعالیت هستند، که نشان از پیوند اقتصادی عمیق و تاریخچه تجارت طولانی ایران با این مقصد دارد. این حجم از حضور تجاری، دست‌مایه‌ای برای گسترش صادرات محصولات کشاورزی فرآوری‌شده، قطعات صنعتی و خدمات پس از فروش در کنار لجستیک هوایی/دریایی است.